Bebeklerde Korku ve Refleksler

Korku, canlıların duyduğu en doğal ve yaşamını sürdürebilmesi açısından en gerekli hislerden biridir. Tüm canlıların başlıca ortak özelliklerinden biri olan bu his, bebeklerde de görülmektedir.

Bebekler, yeni doğan döneminde, beklenmedik bir ses veya dokunmayla sıçrarlar, kollarını iki yana hızlıca açarlar ve gözlerini kırparlar. Bebek yüksek bir sesle sıçradığında, bebeğin herhangi bir yerini nazik bir şekilde okşamak iyi olabilir. Bu aslında bir korku hissi değil, yeni doğan bebeklerin gayet normal olan reflekslerinden biridir ve bu reflekslerin adı moro (sıçrama) refleksidir. Bu refleksler, 4-6 aylık bir süreç içinde görülmemeye başlar. Bebeğinde bu refleksleri gören anneler, bebeklerini sessiz bir ortamda uyutmayı tercih ederler. Fakat anneler sessiz bir ortam yerine, bebeğini dışarıdan gelecek sesleri algılayarak uyutması bebeğin dış dünyaya uyum sağlamasını kolaylaştıracaktır. Moro refleksi dışında başlıca refleksler şunlardır:

Kök (arama-emme) refleksi

Bu refleks bebeğin ağız köşesi, yanağı okşandığında veya dokunulduğunda başlar. Okşanan bebek başını çevirince ağız ve kök açılır. Arama-emme refleksi bebekler için en önemli ve gerekli reflekslerden biridir. Çünkü bebeğin memeyi bulmasını sağlar. Bebek uyanıkken 3-4 ay, uykuda iken 7. aya kadar devam edebilir. Bu sürelerden çok daha uzun süre devam etmesi ağır beyin hasarını gösterebilir.

Tonik ense refleksi

Bebeğin kafası bir tarafa çevrildiğinde,  o tarafta kol ve bacakta dışa açılma, gerilme, diğer tarafta çekilme olması durumudur. Bu pozisyon genellikle "eskrim" pozisyonu olarak adlandırılır. Bu refleks yaklaşık 2-3 aylık döneme kadar azalır, aşağı yukarı 4 aylık dönemde ise son bulur. Bazı bebeklerde uykudayken 2-3 yıl sürebilir. Tonik ense refleksinin 4 aydan çok uzun sürmesi kas kontrol yetersizliğine işaret olabilir. Bu durumlarda ebeveynler telaş yapmadan uzman bebek doktorlarına başvurmalıdırlar.

Yakalama refleksi

Bir bebeğin avucunda hissettiği bir nesneyi kavrayıp parmaklarıyla kapatması refleksidir. Kavrama refleksi de denilebilir. Hamilelik süresinin 7.ayında başlar. Bebekler yakaladıkları nesneleri çok güçlü bir şekilde kavrarlar. Anadolu’da bebeklerin yılanın başını ezerek öldürebilecek kadar güçlü olduğuna inanılır.

Babinski refleksi

Nöroloji dalında çalışmalar yapmış bilim adamı Joseph Babinski (1857-1932)’nin araştırmaları sonucunda kendi ismi ile anılan bir reflekstir.

Bebeğin ayak tabanı sıkıca okşandığında, ayak başparmağı geri, ayağın üst ve diğer parmakları dışarı doğru eğilir. Bu refleksin azalması bebeğinizin yürümeye yaklaştığının habercisidir.

Bebek, koltuk altlarından tutularak, dik bir konumda tutulursa adım atıyormuş gibi yapabilir. Bu refleks normalde bebek 4 aylık olduktan sonra sona erer. Adım refleksinin normalden uzun sürmesi durumunda sinir sisteminde bir rahatsızlıktan şüphe edilmesi gerekir ve ebeveynler yine uzman doktorlara başvurmalıdır.

Tüm bu refleksler genellikle ebeveynler tarafından önemsiz bir detay olarak bilinmesine hatta birçok ebeveyn tarafından bilinmemesine rağmen bunlar bebeğinizin sağlıklı büyüyüp büyümediğine dair ipuçlarıdır. Bebeğinizin reflekslerini sağlıklı bir şekilde gösterip, huzurlu bir şekilde büyümesi dileğiyle…

Bebek Sağlığı ve Uyku

Sağlıklı ve düzenli uyku, bebeğinizi zinde tutarak beyin gelişimini hızlandırır. Bebeğinizin sağlıklı bir uyku düzeninin olmaması zihinsel gelişiminde geriliğe neden olabilir ve bebeğinizin sağlıklı büyümesini engeller. Çünkü 0-3 yaş dönemi zihinsel gelişim ve sağlıklı büyüme için oldukça kritik bir dönemdir. Bu dönemde bebekleriniz göz açıp kapayıncaya kadar büyür ve gelişirler. Beyin gelişiminin büyük bir oranı bu yıllarda gerçekleşir. Bu dönemde yapılacak hataların ve ihmaller pek telafisi olmayacak sonuçlara yol açabilir. Bebeğin uyku düzeni ihmal edilmişse; kesintisiz ve kaliteli uyumadıysa bu durum ileride ciddi sorunlara yol açabilir.

Doğumundan 2-3 aylık zamana kadar, yani diğer bir deyişle yeni doğan döneminde bebekler günde 11-18 saat uyurlar. Gece uykuları dışında 3 veya 4 kez de gündüz uyumaları da vardır.

2-3 aylık dönemde 3 - 4 saat kesintisiz uyumaktadırlar ve bu dönemdeki bebeklerimizin tatlı uykularından uyanma sebepleri beslenmedir. Bu aylarda uyku %40-45’li oranlara düşer.

3 aylık dönemde bebeklerin büyük bir çoğunluğu bütün gece mışıl mışıl uyurlar. 

4 aylık oldukları zaman, bebeğinizin gece uyuduğu uyku, gündüz uyuduğu uykuya göre daha uzundur.

6 aylık dönemde 5-6 saatte birkaç kez uyanırlar. Uyandıktan sonra bebeklerin bir kısmı uykuya yeniden dalabilir. Günde toplam aşağı yukarı 11-14 saat uyurlar ve bu bebeklerin %84’ü tüm gece boyunca uyuyabilir.

10 aylık bebeklerin büyük bir çoğunluğu tüm gece ve günde ortalama (aşağı yukarı) 10-13 saat uyurlar.

12 aylık bebekler günde toplam yaklaşık 10-13 saat uyurlarken, 18-21 ay arası gündüz uykusu 1 defaya düşmektedir. 21-36 ay arası çocukların büyük bir oranı günde 1 kez yarım saat ile 3 saat arası öğlen uykusuna ihtiyaç duymaktadırlar. Öğlen uykusu sağlık açısından çok faydalıdır. Sizlere tavsiyemiz, çocuklarınızın bebekliklerindeki gibi öğlen uykusu uyumayı alışkanlık haline getirmeyi sağlamanızdır.